Powstanie Zakładu
1 sierpnia 1969 powstał w Zabrzu oddział Zakładu Doświadczalnego przy Zakładach Mechaniki Precyzyjnej "BŁONIE" z Warszawy. Oddział miał przygotować podstawy pod powstanie nowego przedsiębiorstwa, a następnie nadzorować roboty inwestycyjne w powstającym zakładzie. Zajmowano się szkoleniem i kompletowaniem kadry dla potrzeb przyszłego przedsiębiorstwa, ale przede wszystkim stopniowo uruchamiano produkcję detali i zespołów dziurkarki taśmy papierowej DT-102.W 1970 r. na terenie zabrzańskiego osiedla "Helenka" rozpoczęła się budowa nowego zakładu. 1 października 1971 powołano do życia Przedsiębiorstwo Doświadczalne Produkcji Urządzeń Peryferyjnych – w pełni samodzielną jednostkę gospodarczą. Głównym zadaniem było wytwarzanie podzespołów do dziurkarek DT-102 dla przedsiębiorstwa "BŁONIE" oraz opanowanie nowych konstrukcji, technologii i zorganizowanie własnej produkcji dziurkarek.
W lipcu 1972 r. zakończono budowę nowej siedziby przedsiębiorstwa. Do grudnia 1973 r. trwał okres dochodzenia do projektowanej zdolności produkcyjnej. 1 stycznia 1974 nastąpiło przekształcenie Przedsiębiorstwa Doświadczalnego w Zakłady Urządzeń Komputerowych "MERA-ELZAB".
Pierwszy okres działalności
MERA-ELZAB kojarzona była w tym okresie z produkcją perforatorów – urządzeń wejścia-wyjścia służących do przetwarzania impulsów elektrycznych na odpowiednie kombinacje otworów na taśmie papierowej. Konstrukcja ta była stosowana jako urządzenie wyjściowe EMC lub w torze transmisji danych. W dziedzinie dziurkarek taśmy papierowej i jednostek sterujących MERA-ELZAB stał się znaczącym producentem w krajach RWPG. Najbardziej popularne modele tych urządzeń to oznaczone symbolami DT-105 i DT-105S oraz zestaw dziurkarka-czytnik SPTP3.Rozszerzeniu zdolności produkcyjnych służyło nawiązanie współpracy w 1972 z niemiecką firmą "Ankel" w wyniku której rozpoczęto produkcję maszyny frankującej do automatycznego stemplowania przesyłek (m.in. frankoptyp z napędem ręcznym Junior 100, z napędem elektrycznym Junior 200).
W momencie powołania i budowy zakładów zakładano, że głównym produktem będą wyroby o przewadze mechaniki precyzyjnej. Kiedy okazało się, że możliwości zakładu i potrzeby rynku sięgają dalej dokonano przeprofilowania produkcji na urządzenia peryferyjne komputerów z przewagą elektroniki. Miało to miejsce w latach 1972-74. Typowym elektronicznym produktem firmy był kalkulator inżynierski MERA-203 (kalkulator zmiennoprzecinkowy do obliczeń naukowo-badawczych), opracowany przez Zespół Konstrukcji Kalkulatorów Instytutu Maszyn Matematycznych w Zabrzu.
Produkcja monitorów ekranowych
Najliczniejszą grupę wyrobów stanowiły monitory ekranowe wolnostojące. Pierwszym modelem była MERA-7952 przeznaczona dla systemów minikomputerowych. Największą popularność na rynku zdobył terminal MERA-7953 (funkcjonalnie odpowiadający ówczesnemu standardowi - VT52 firmy DEC). Następnie pojawiły się w ofercie monitory semigraficzne (MERA 7955) z wyświetlaniem w kolorze, sterowane znakowo i inteligentne terminale z reżimem graficznym, a następnie monitory kolorowe, graficzne. Zakłady bardzo szybko przeszły od produkcji pojedynczych monitorów do systemów monitorowych. Jednym z przykładów była MERA 7911 D - stacja monitorowa do półautomatycznego sporządzania raportów dyspozytorskich.W krótkim czasie od uruchomienia produkcji monitorów we wszystkich krajach RWPG pracowały urządzenia marki "ELZAB-MERA" - w sumie eksportowano połowę produkcji (w tym także na Zachód określany wówczas jako "kraje II obszaru płatniczego"). Również niektóre modele perforatorów (DT-105) czy stacja przygotowania danych na taśmie papierowej SPTP-3 dla systemów minikomputerowych SM, zdominowały rynki RWPG.
Oprócz podstawowej oferty - urządzeń do taśmy papierowej, monitorów ekranowych i systemów monitorowych, kalkulatorów programowalnych i systemów kalkulatorowych - firma prowadziła także serwis techniczny i szkolenia użytkowników, a także usługi kooperacyjne i obliczeniowe na własnej EMC.
Rozwój firmy zastopował w poważnym stopniu pożar, który 13.04.1983 r. zniszczył znaczną część hali produkcyjnej i magazyn wyrobów gotowych (w sumie straty oceniono na 211 mln złotych co stanowiło ok. 10% majątku trwałego firmy).
Nie zawieszono jednak działalności zakładu. Natychmiast skompletowano i odtworzono park maszynowy, aby w szybkim tempie nadrobić opóźnienia produkcyjne.
Osiem miesięcy po pożarze produkcja powróciła do odbudowanej hali.
Nowe możliwości technologii informatycznych lat osiemdziesiątych
Prace nad kolejnym systemem monitorów oraz klawiaturą RTDS-8 (był to system wspomagający uruchamianie systemów mikroprocesorowych 8-bitowych) stały się bezpośrednim impulsem do skonstruowania pierwszego polskiego komputera personalnego o nazwie Meritum. Rozwiązanie oparte było o mikroprocesor U 880 D, pamięć operacyjną o pojemności 48 kB, pamięć stałą 8 kB, pamięć obrazu 1 kB.W 1983 r. na Targach Poznańskich został po raz pierwszy zaprezentowany komputer osobisty Meritum I.
W 1985 r. uruchomiono produkcję mikrokomputera profesjonalnego ComPAN-8 oraz udoskonaloną wersję komputera osobistego - Meritum II.
W 1987 r. wybudowano halę produkcji urządzeń elektronicznych, z jednym z najnowocześniejszych w ówczesnym okresie w skali RWPG, wydziałem montażu elektronicznego.
Najnowsza historia
Zmiany polityczno-gospodarcze w Polsce, które zapoczątkowały wybory w 1989 r., w ciągu kilku lat zmiotły z gospodarczego krajobrazu większość przedsiębiorstw dawnego Zjednoczenia MERA. Za wyjątkiem ELZAB-MERA. Okupione to było ogromnym wysiłkiem organizacyjnym i wieloma zmianami. W latach 1991-92 nastąpił drastyczny spadek eksportu do krajów RWPG, które wcześniej były odbiorcą ponad 90% produkcji (najważniejszym odbiorcą był oczywiście ZSRR). Stopniowo rosła zagraniczna konkurencja na rynku polskim. W sytuacji zagrożenia bytu firmy postawiono na restrukturyzację – w 1992 r. nastąpiła zmiana prawna i narodziły się obecne Zakłady Urządzeń Komputerowych ELZAB SA, jednoosobowa spółka Skarbu Państwa.W tym okresie rozpoczęto prace nad zupełnie nowym wyrobem - na zamówienie partnera zagranicznego powstawała pierwsza kasa komputerowa, urządzenie adresowane do handlu. Wejście w 1993 r. ustawy o VAT, zastało ELZAB na etapie zaawansowanych prac nad tym projektem. Pojawiła się wówczas szansa na uratowanie i rozwój zakładu, którą wykorzystano dokonując szybkiej adaptacji urządzenia na rynek krajowy. Charakterystyczne w całej historii firmy ELZAB cechy – otwartość na nowe pomysły, elastyczność i sprawność organizacyjna sprawiły, że terminal kasowy ELZAB model Xcel 260 uzyskał pierwsze dopuszczenie do obrotu, udzielone przez Ministerstwo Finansów dla urządzeń fiskalnych w Polsce.
W 1997 r. ELZAB SA znalazł się w Grupie kapitałowej Relpol (odkupienie akcji). W 1998 r. akcje ELZAB SA zadebiutowały na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. W latach 2000-2007 właścicielem większościowym akcji spółki była Grupa MWCR (Włochy). W 2004 odbyła się publiczna subskrypcja akcji Serii D. W 2007 r. akcje ELZAB SA nabyła od MWCR polska Grupa kapitałowa BBI Capital. W 2008 r. nastąpiła sprzedaż części akcji posiadanych przez BBI Capital na rzecz spółek Exorigo i UPOS System. Od 2011 r. właścicielem większościowego pakietu akcji ELZAB SA jest COMP SA.
Od 1993 r. ELZAB to najlepiej rozpoznawalna marka na rynku urządzeń fiskalnych. Sprzedaliśmy ponad 1,3 mln kas i drukarek fiskalnych, a oferta dla handlu to również wagi elektroniczne i wagoskanery, szuflady kasowe, sprawdzarki cen, drukarki etykiet.
Wielokrotnie nagradzana ELZAB K10 - pierwsza kasa fiskalna z panelem dotykowym, najpopularniejsza kasa mobilna na rynku, znalazła się jako jedyna w tej kategorii w stałej ekspozycji Galerii Wzornictwa Polskiego Muzeum Narodowego w Warszawie.
Po roku 2010 projektowanie urządzeń o złożonej technologii z zakresu elektroniki, informatyki i mechaniki łączyliśmy z potencjałem produkcyjnym zdolnym obsłużyć duże zamówienia kontraktowe, w krótkich terminach realizacji, w powtarzalnej jakości.
Na liniach montażowych zakładu powstawały, m.in. przemysłowe drukarki 3D, wzmacniacze lampowe czy paczkomaty, sterowniki i efekty dla gitarzystów (G-LAB) oraz urządzenia realizowane w ramach produkcji kontraktowej (ELZAB Manufacturing).
Od roku 2020 firma rozwijała własne stacje ładowania pojazdów elektrycznych (ELZAB ECOPOWER) i sterylizatory powietrza (ELZAB Care).
Uruchomiono także platformę MOJAKASA.ONLINE - aplikację webową wspierającą użytkowników kas fiskalnych online marki ELZAB.
Eksport produktów Spółki to nabywcy z ponad 20 krajów, z różnych regionów świata.
Od 2011 r. ELZAB SA był częścią Grupy Kapitałowej Comp, a w grudniu 2023 r. nastąpiło połączenie Spółki z COMP SA.
COMP SA jest jednym z największych integratorów systemów informatycznych na polskim rynku, autorem rozwiązań z dziedziny bezpieczeństwa IT oraz dostawcą produktów do zróżnicowanych grup odbiorców z zakresu retail.
Solidni szukają rozwiązań na lata. Dlatego wybierają ELZAB.
1969r., zalążek naszej firmy
Nowa siedziba firmy MERA ELZAB, rok 1974
Hit eksportowy lat 70, dziurkarka taśmy papierowej
Frankotyp z napędem elektrycznym Junior 200
Kalkulator inżynierski Mera-203
Monitor ekranowy Mera 7910
Hala produkcyjna, lata siedemdziesiąte
Terminal Mera 7953, lata 1976-77
13.04.1983 r., pożar hali produkcyjnej i magazynu
Komputer osobisty Meritum I, rok 1983
Mikrokomputer profesjonalny ComPAN-8, rok 1985
Hala montażowa, lata osiemdziesiąte
Terminal kasowy ELZAB model Xcel 261, rok 1993
Hala montażowa, rok 1995
Debiut akcji ELZAB SA na GPW, rok 1998
Stoisko ELZAB na targach
Cztery czterotysięczniki na czterdziestolecie!
Nagrodzona Red Dot pierwsza kasa fiskalna z ekranem dotykowym ELZAB K10